Economie en Toerisme

De aantrekkingskracht van Nijmegen is veelzijdig. Als winkelstad en als uitgaansstad wordt het stadscentrum steeds meer gewaardeerd. De horeca in de binnenstad groeit, zowel in het aantal horecagelegenheden als het aantal banen. De afgelopen jaren is er een duidelijke opmars van kappers, nagelstudio’s, schoonheidssalons en tweedehands kledingwinkels. De binnenstad groeit uit tot een levendige plek waar ontmoeting, ontspanning en beleving elkaar versterken, dankzij een (evenwichtige) mix van winkels, horeca en culturele voorzieningen.
Toeristisch heeft de stad een goed imago en, met uitzondering van de coronacrisis, een toenemend aantal hotelovernachtingen. Ook het aantal bezoekende cruiseschepen en passagiers herstelt naar het niveau van de jaren vóór de coronacrisis.

In de binnenstad zitten wat betreft detailhandel vooral winkels in de niet-dagelijkse sector (bijvoorbeeld mode, warenhuizen, sportartikelen) die door mensen van binnen en buiten de stad bezocht worden. In 2023 is vastgesteld dat Nijmegen-Centrum een winkelomzet kende van circa 309 miljoen euro (excl. BTW), waarvan 43,5 miljoen in de dagelijkse sector (Bron: Koopstromenonderzoek Oost-Nederland, Centrum Nijmegen, 2023). In 2009 werd de jaaromzet (dagelijks en niet dagelijks) nog geraamd op 388 miljoen euro (excl. BTW). De binnenstad heeft als aankoopplaats van goederen dus duidelijk aan belang ingeboet ten opzichte van 2009 (-80 miljoen, -20%).
Het winkelgebied Centrum Nijmegen is niettemin in 2023 in winkelomzet de belangrijkste aankoopplaats in Oost-Nederland (Bron: Koopstromenonderzoek detailhandel en horeca Oost-Nederland 2023). Op de tweede plaats staat de woonboulevard in Duiven. Daarna volgen respectievelijk de binnensteden van Enschede, Arnhem en Zwolle. Een factor van betekenis daarbij is dat Nijmegen de meeste inwoners telt van de gemeenten in Oost-Nederland en de binnenstad daaraan al veel omzet ontleent.

Landelijk neemt het aandeel van de detailhandel in binnenstedelijke winkelstraten al jaren af. Inmiddels bestaat meer dan de helft van het aantal verkooppunten in deze gebieden uit functies als horeca, dienstverlening of cultuur & ontspanning (Bron: Het veranderend winkellandschap in Nederlandse binnensteden, Colliers, 2024). Consumenten komen niet langer uitsluitend om te kopen; ze zoeken gezelligheid, inspiratie, informatie en beleving. Deze trend is ook duidelijk zichtbaar in Nijmegen.

• Het aantal winkels in de binnenstad - zowel voor dagelijkse als niet-dagelijkse artikelen - is in 2025 met -31% gedaald ten opzichte van het piekniveau in 2006. Daartegenover staat een duidelijke groei in andere sectoren: het aantal verkooppunten in de categorie horeca, cultuur en ontspanning is in 2025 met 23% toegenomen ten opzichte van het laagste niveau in 2005.
• In de afgelopen jaren lijken deze ontwikkelingen iets te stabiliseren. In 2025 telt de binnenstad 317 verkooppunten in de sector horeca, cultuur en vermaak — bijna gelijk aan het inmiddels gelijkmatig dalende aantal winkels: 356. Deze ontwikkeling wijst op een structurele verschuiving in de functiemix van de binnenstad, waarin beleving en ontmoeting een steeds grotere rol spelen naast traditionele detailhandel.

Figuur: Verkooppunten winkels (dagelijks en niet-dagelijks) vs. horeca, cultuur & ontspanning
Bron: Locatus (stand 1 januari van het jaar)

Werkgelegenheid van horeca groeit in de binnenstad
De groei van de horecasector draagt bij aan een levendige en veelzijdige binnenstad. Ook in de werkgelegenheid is zichtbaar dat de binnenstad zich steeds meer ontwikkelt tot een plek waar ontmoeting, ontspanning en beleving centraal staan.

• Het aantal banen in de horeca laat de tegenovergestelde beweging zien van die in de detailhandel. In dezelfde periode dat de werkgelegenheid in de binnenstedelijke detailhandel sinds 2009 met -16% krimpt, zien we het aantal banen in de horeca in dat gebied met maar liefst 26% toenemen. In 2016 (faillissementsjaar van V&D) overtreft het aantal horecabanen voor het eerst de werkgelegenheid in winkels en die trend zet daarna door. Dit markeert de opkomst van de binnenstad als 'place to be’ of ‘place to meet'. De horeca is daardoor steeds meer de onderscheidende sector in het stadscentrum.
• In 2020 en 2021 staat voor de horeca de coronacrisis centraal. De sector is ongekend hard geraakt en daarmee ook de binnenstad. Uiteindelijk zien we een verlies van bijna ruim 600 banen in de horeca in die jaren.
• Na corona wordt dat meer dan goedgemaakt met een groei 760 banen in de horeca, naar ruim 3.090 banen in 2024. De detailhandel blijft op een veel lager groeipad, ook na corona, naar bijna 2.480 banen in 2024. De horeca blijft de grootste werkgever in de binnenstad.
• Tegelijkertijd lijkt er in de werkgelegenheid een nieuw evenwicht te ontstaan tussen verschillende functies, zoals horeca, detailhandel en culturele voorzieningen. Dit sluit aan bij de ontwikkeling in het aantal verkooppunten, waarbij het aandeel winkels afneemt en functies als horeca, cultuur en ontspanning juist toenemen, zoals eerder hierboven is toegelicht.

Figuur: Aantal banen in Stadscentrum (Postcode 6511) van detailhandel en horeca
Bron: Prov. GD, Bureau Economisch Onderzoek / Provinciale WerkgelegenheidsEnquête (PWE) Gelderland / Lisa

De veranderende winkelstraat in het centrum van Nijmegen kent duidelijke winnaars en verliezers.

• De afgelopen jaren is het aantal kappers, nagelstudio’s, schoonheidssalons en tweedehands kledingwinkels toegenomen. Deze trend wordt ook landelijk bevestigd door Colliers (Bron: Het veranderend winkellandschap in Nederlandse binnensteden, 2024).
• Daarnaast groeit de vraag naar reparatiewinkels voor elektronische apparaten en tweedehandskledingzaken, wat wijst op een toenemende focus op duurzaamheid.
• In tegenstelling tot de landelijke trend, waarin het aantal fastfoodzaken sterk groeit, is in de binnenstad van Nijmegen juist een lichte daling te zien binnen dit segment in de afgelopen twee jaar. Toch ligt het aantal fastfoodzaken in het centrum van Nijmegen nog altijd relatief hoger dan dat van andere branches.

Figuur: Groeiende branches in aantallen (2004-2024)
Bron: Locatus (stand 1 januari van het jaar)

Vooral kledingwinkels verdwijnen in hoog tempo uit de Nederlandse winkelstraten. Ook in de binnenstad van Nijmegen is het aantal kledingwinkels de afgelopen jaren flink afgenomen. Tussen de piek in 2012 en 2025 daalde het aantal kledingwinkels (mode & luxe) met maar liefst 92. Deze afname hangt deels samen met de sterke groei van online winkelen. Toch blijft de fysieke winkel, ondanks de opmars van e-commerce, een belangrijke rol spelen in het winkellandschap, onder meer vanwege de behoefte aan beleving, service en direct contact met producten.
Uit onderzoek van DPG Media blijkt dat de meerderheid van de Nederlanders nog steeds hun aankopen fysiek in de winkel doet, ongeacht hun leeftijd (Bron: Consument winkelt nog steeds liever fysiek dan online, DPG media, 2025). De consumenten geven de voorkeur aan fysieke winkels vanwege de mogelijkheid om producten te ervaren, direct advies te krijgen en het plezier dat winkelen met zich meebrengt. Deze bevindingen benadrukken het belang van een aantrekkelijke en diverse binnenstad die inspeelt op de behoefte aan beleving en persoonlijke interactie.​
Een gevarieerde combinatie van horeca, culturele en recreatieve voorzieningen, bibliotheken, sportscholen, woningen en kantoren is essentieel om stadscentra aantrekkelijk en levendig te houden.

De leegstand van verkooppunten in de Nijmeegse binnenstad laat een wisselend beeld zien. In 2024 bedroeg de leegstand gemiddeld 8,5%, wat gelijk was aan het landelijke gemiddelde (Bron: Het veranderend winkellandschap in Nederlandse binnensteden, 2024). In 2025 stijgt de leegstand in Nijmegen verder naar 9,0%; het landelijke cijfer voor dat jaar is nog niet bekend. Sinds 2023 is er sprake van een stijgende trend, na enkele jaren van daling. Deze ontwikkeling sluit aan bij een bredere landelijke tendens, waarbij in meerdere steden de leegstand opnieuw toeneemt na een periode van herstel.
Ook het leegstaande winkelvloeroppervlak in de binnenstad kent schommelingen. In 2025 ligt de leegstand op 6,4%, wat relatief laag is, maar wel een stijging ten opzichte van 2024. Hiermee zet ook op dit vlak een stijgende lijn in na jaren van afname.

Verder is op te merken dat vóór 2020 het leegstandspercentage voor de verkooppunten in de binnenstad van Nijmegen lager was dan dat voor het winkelvloeroppervlakte. Dit wijst erop dat vooral grotere panden leegstonden, terwijl het aantal lege winkels relatief beperkt bleef. Na 2020 keert de verhouding om: het percentage leegstaande verkooppunten ligt hoger dan dat voor het winkelvloeroppervlakte. Dit duidt erop dat vooral kleinere winkels leeg kwamen te staan, terwijl grotere winkelruimtes beter bezet bleven of sneller hergebruikt werden – bijvoorbeeld door opsplitsing in kleinere units of transformatie naar andere functies. Deze conclusie wordt ondersteund door gegevens uit de Evaluatie van de Leegstandwet (2024). Uit dit rapport blijkt dat de administratieve leegstand op basis van het aantal objecten voor zowel winkels als kantoren aanzienlijk hoger is dan de leegstand gemeten in vierkante meters. Dit impliceert dat vooral kleinere winkelpanden leegstaan (Bron: Evaluatie van de Leegstandwet, 2024).

Maar het feit dat de leegstand toch relatief laag is gebleven, geeft aan dat de binnenstad zich snel aanpast en dat het ook een interessante locatie is voor andere functies, zoals wonen, horeca en persoonlijke verzorging.

Figuur: Leegstand percentage in verkooppunten en winkelvloeroppervlak (WVO)
Bron: Locatus (stand 1 januari van het jaar)

Door de coronatijd laten de cijfers de laatste jaren begrijpelijkerwijs een zeer sterk wisselend beeld zien als het gaat om bezoekersaantallen aan het winkelgebied Centrum Nijmegen. Summiere steekproeftellingen op straat van Locatus tijdens winkeltijden laten een bescheiden herstel zien in 2022. Nijmegen staat daarmee op de 14^e plaats van de gemeten winkelgebieden in Nederland. In 2024 (telling op 5 oktober) is de score - net als in veel andere binnensteden - veel gunstiger. Centrum Nijmegen scoort in die meting met 272.000 weekbezoek op de achtste plaats van de 164 getelde winkelgebieden.
Hoewel de aantallen van Locatus zijn gebaseerd op globale schattingen en steekproefsgewijze straatmetingen, lijkt de stijging van het aantal passanten in de Nijmeegse winkelstraten in lijn te zijn met landelijke trends. Deze ontwikkeling wordt bevestigd door de Nationale Shopping Index van RMC, waarin een toename van 6% in het aantal passanten is gemeten in winkelstraten ten opzichte van het eerste kwartaal van 2024 (Bron: Passantenaantallen stijgen in Q1 2025, RMC). RMC verzamelt deze gegevens met volledig GDPR-proof telsensoren die anonieme wifi-signalen detecteren van voorbijgangers met een ingeschakeld mobiel apparaat.

Figuur: Raming bezoekers aantal per week op basis van steekproef-tellingen op een herfst-zaterdag
Bron: Locatus

De binnenstad kende, bij de laatste mening van de Stadscentrummonitor in 2022, een 7,7 als algemenewaardering van passanten. Een jaar later (2023) in het koopstromenonderzoek Oost-Nederland kwam een totaaloordeel van 7,8 naar voren, 0,2 rapportpunt boven de benchmark van vergelijkbare winkelgebieden.

De aanbodscores laten ook een stabiele, redelijk hoge waardering zien, al lijkt de horeca een stapje terug te doen, ondanks de heropening in 2022.

De waardering van verschillende aspecten van de ambiance in de binnenstad is in 2022 ruim voldoende tot goed. De waardering voor groen in de binnenstad blijft wat achter op de andere deelaspecten maar is sinds 2006 wel toegenomen (toen 5,9). De sfeer en gezelligheid is door de jaren heen toegenomen: in 1996 beoordeelde passanten dit nog met een 6,8. Het rapportcijfer voor veiligheid en netheid neemt sinds 2018 af, nadat deze zaken in de jaren ervoor juist beter werden beoordeeld door bezoekers. In 2020 was er sprake van een "to-go effect", met meer zwerfafval, door het vele afhalen vanwege sluitingen van de horeca.

De bereikbaarheidsscores laten door De Oversteek, betere en meer fietsstallingsmogelijkheden en de toevoeging van de Kelfkensbos- en Keizer Karelgarage over de lange termijn sterke verbeteringen zien. In het laatste meetjaar zien we geen grote veranderingen. De waardering voor het parkeertarief scoort voor het eerst een krappe voldoende (5,6). Fietsstallingen en fiets-/OV-bereikbaarheid lopen iets terug vanaf het maximum van 2018.
Daarnaast is er voor de tweede keer gevraagd naar een rapportcijfers voor transferia (P+R terreinen). In 2020 gaven de bezoekers gemiddeld nog een 6,5 als rapportcijfer. In 2022 wordt dit lager beoordeeld en geven bezoekers gemiddeld een 6,1 als rapportcijfer. Deze vraag is in 2022 door zo’n 350 bezoekers beantwoord.

algemeen oordeel en waardering aanbod (ontwikkelingslijn is vanaf 1996)

waardering ambiance  (ontwikkelingslijn is vanaf 1996)

waardering verkeersaspecten ( (ontwikkelingslijn is vanaf 1996)

Figuur: Waarderingen van passanten in de Nijmeegse binnenstad (ontwikkelingslijn is vanaf 1996)
Bron: Stadscentrummonitor 2022-2022, O&S 2023

Landelijk droeg de toerismesector tussen 2015 en 2022 gemiddeld 4% bij aan de toegevoegde waarde van de Nederlandse economie. De coronamaatregelen hadden grote invloed op de toerismesector. Deze sector herstelde zich in 2023. De bijdrage aan de Nederlandse economie bedroeg toen 3,8%. Dat is meer dan in 2022 (Bron: Waterverbruik en uitstoot broeikasgassen toerismesector relatief hoog, CBS, 2025).

Groei van banen in toerisme en recreatie na de coronacrisis
Toerisme en recreatie spelen een belangrijke rol in de economie van Nijmegen.

• De sector werd echter hard getroffen door de coronacrisis, wat in 2020 en 2021 leidde tot een aanzienlijke daling van het aantal banen.
• Sindsdien heeft de werkgelegenheid zich sterk hersteld. In 2022 steeg het aantal banen in deze sector naar 6.880, en in 2023 groeide dit verder naar 7.490. Hiermee werd zelfs het niveau van 2019 – vóór de pandemie – overtroffen. Dit herstel onderstreept de veerkracht van de toerisme- en recreatiesector en haar cruciale rol in de lokale economie.
• Met circa 7.490 banen in 2023 vertegenwoordigde de sector toerisme en recreatie ongeveer 7% van de totale werkgelegenheid in Nijmegen, waarmee het een van de grotere werkgevers in de binnenstad is. Het merendeel van deze banen bevindt zich in de horeca.
• Bovendien ligt het aandeel banen in recreatie en toerisme in Nijmegen boven het gemiddelde van de provincie Gelderland.

Figuur: Aantal banen in Recreatie en Toerisme
Bron: Prov. GD, Bureau Economisch Onderzoek /Provinciale WerkgelegenheidsEnquête (PWE) Gelderland / Lisa

Aantal hotelovernachtingen herstelt bijna tot het pré-cononaniveau
In de hotelovernachtingen in Nijmegen is de interesse in de stad goed terug te vinden.
Na een lichte terugval in de magere jaren 2008-2013, trekt de groei vooral vanaf 2016 flink aan. Sinds het dieptepunt tijdens de recessie is het aantal hotelovernachtingen meer dan verdubbeld tot ruim 300.000 in 2018 (incl. B&B). In 2019 loopt het aantal overnachtingen iets terug (-2%), in het coronacrisisjaar 2020 gaat er nog eens 44% vanaf, met een zeer beperkt herstel in 2021. In 2022, het eerste jaar na de coronapandemie, neemt het aantal overnachtingen weer verder toe tot 261.000; dat is 87% van het aantal van 2019. De cijfers van 2023 wijzen in de richting van een verder herstel tot ruim 291.000 hotelovernachtingen, nog slechts 2% onder het pré-cononaniveau.

Figuur: Hotelovernachtingen Nijmegen 1999-2023
Bron: registratie bureau belastingen

Hotelcapaciteit
Lange tijd bleef de hotelcapaciteit flink achter bij de groei in hotelovernachtingen. Gerelateerd aan het bevolkingsaantal van de steden, zakte Nijmegen gestaag van de 17e plaats in 1999 naar de 22e plaats in 2014 van de 25 grootste gemeenten in hotelbeddenaanbod per hoofd van de bevolking. Ondanks een flinke uitbreiding van de capaciteit met 550 bedden tussen 2014 en 2019, bleef Nijmegen steken op de 22e plaats van de 25 grootste gemeenten. Anders gezegd heeft de stad met de capaciteitsuitbreiding haar positie als hotelstad niet meer dan vast weten te houden. Ook in andere steden groeit de hotelsector én Nijmegen zelf groeit "onder de deelstreep" flink in aantal inwoners. Doordat HorecaDNA gestopt is en het CBS enkel gegevens levert voor de 5 grootste steden plus Maastricht en Haarlemmermeer, is helaas geen beeld van na 2019 te geven.

Figuur: Hotelcapaciteit Nijmegen per hoofd van de bevolking, positie in de 25 grootste gemeenten, 1999-2019. Bron: bedrijfschap horeca/HorecaDNA.

Naast de grotere hotels hebben zich in de loop van de jaren echter een flink aantal kleinere hotels, bed & breakfasts, apart-hotels, shortstay's en aanbieders van gastenkamers op de markt begeven. Mensen, die Nijmegen willen bezoeken, kunnen inmiddels op tientallen adressen terecht, van eenvoudig tot luxueus. Op boekingssites worden enkele tientallen opties in Nijmegen gepresenteerd. Via AirBnB kunnen mensen kiezen uit meer dan 300 accommodaties in de stad (situatie 2017).
Ook is de capaciteit in de grote hotels inmiddels flink uitgebreid. In de loop van 2016 is in Lent het van der Valk-hotel geopend. Een uitbreiding van het Bastion Hotel is inmiddels ook gerealiseerd en het Rebyl-hotel in het OPUS-gebouw heeft de deuren in 2024 geopend. Aan de minkant is het Belvoir Hotel juist weer uit het aanbod verdwenen.

Aantal bezoekende cruiseschepen en -passagiers herstelt richting het aantal in 2017
De cruisevaart heeft in 2013 te lijden gehad onder de beperkte afmeermogelijkheden door de werkzaamheden aan de damwand van de Waalkade. Daardoor halveerden de gangbare cijfers over bezoekende schepen en passagiers. Na het gereedkomen van de nieuwe damwand, zien we dat het bezoek flink stijgt.

• In 2018 (ruim 90.000 passagiers en 760 schepen) meerden extra veel schepen af door de lage waterstanden stroomopwaarts.
• In 2019 was dat weer genormaliseerd en deed het aantal schepen en passagiers een klein stapje terug.
• In 2020 tekenen zich vanaf maart twee rampjaren af voor de cruisevaart. Door allerlei beperkingen in het internationale reisverkeer en het toerisme zakt het aantal aangekomen schepen en passagiers in 2020 met rond de 80%.
• In 2021 herstelt de situatie een klein beetje, maar met 65% minder passagiers dan vóór corona blijft het beeld erg slecht.
• In 2022 kon Nijmegen weer 601 schepen verwelkomen met circa 70.000 passagiers, dichtbij het pré-coronaniveau. Het vertrouwen in de sector is weer terug. In 2023 stijgt het aantal schepen licht, bij een gelijk aantal passagiers.  
• Voor Nijmegen ziet 2024 er anders uit dan voorgaande jaren: 1.143 cruiseschepen bezochten de stad, met in totaal 165.735 passagiers aan boord. Door de renovatie van de kade in Arnhem (waar normaal jaarlijks zo'n 650 cruiseschepen hebben) kwamen veel schepen naar Nijmegen. Ook in 2025 blijft de kade in Arnhem gesloten voor cruiseschepen, waardoor naar verwachting de situatie voor Nijmegen vergelijkbaar zal zijn met die in 2024.

Figuur: Bezoekende cruiseschepen en -passagiers
Bron: Havendienst Nijmegen

Waarderingen over Nijmegen is toegenomen
De waardering voor Nijmegen, door niet-Nijmegnaren, is in 2022 ten opzichte van 2015 en 2017 toegenomen. Zowel ‘een weekendje Nijmegen’ als ‘Nijmegen in het algemeen’ krijgen een wat hoger rapportcijfer dan voorheen (weekendje Nijmegen: rapportcijfer gestegen van 6,5 in 2015 naar 6,7 in 2017 en 6,8 in 2022; Nijmegen in het algemeen: rapportcijfer gestegen van 6,8 in 2015 naar 7,0 in 2017 en 7,1 in 2022). Nederlanders, die Nijmegen in de voorgaande periode bezocht hebben, geven hogere rapportcijfers.
Net als bij de vorige metingen zijn winkelen en bezoek aan bekenden de meest genoemde bezoekredenen. Vaker dan bij de voorgaande metingen zijn horecabezoek, het bekijken van de binnenstad en wandelen en fietsen in de omgeving van Nijmegen als bezoekredenen genoemd. Ook het bezoeken van een (culturele) voorstelling is wat meer dan voorheen als bezoekreden genoemd, maar niet door veel mensen. Veel bezoekers, die in de afgelopen periode gebruikgemaakt hebben van een bepaald aanbod in Nijmegen, oordelen positief over dat aanbod. Dat geldt het sterkst voor het wandelen en fietsen in de omgeving van Nijmegen, het ervaren van de geschiedenis en het recreëren rond de Waal.
Aan de Nederlanders, die het afgelopen jaar niet in Nijmegen kwamen, maar wel belangstelling hebben om de stad te bezoeken, is gevraagd naar de mogelijke redenen om Nijmegen te gaan bezoeken. Hierbij worden vaker toeristische bezoekredenen genoemd dan bij de mensen die daadwerkelijk Nijmegen hebben bezocht (bekijken van de binnenstad en ervaren van de geschiedenis). Meer dan bij de voorgaande metingen zijn wandelen en fietsen in de omgeving rond Nijmegen en horecabezoek genoemd.