Wonen en Stedelijke ontwikkeling

Samenvattend:

• Na een periode van gestage groei tot 2015/2016 schommelt het aantal HBO- en WO-studenten dat in Nijmegen woont rond de 20.000.
• Door wijzigingen in de studiefinanciering schrijven meer studenten zich in 2024-2025 formeel in bij de gemeente. Dit zal leiden tot een ogenschijnlijke toename van (vooral) het aantal in Nijmegen wonende studenten.
• Volgens de ramingen van het Ministerie OCW zal het aantal HBO-studenten de komende jaren nog iets verder afnemen, en zal het aantal WO-studenten ongeveer gelijk blijven of heel licht toenemen.
• In Nijmegen ligt het aandeel buitenlandse studenten al jarenlang op hetzelfde niveau. Het aantal groeide wel, maar dat was min of meer in verhouding met de totale groei van de Radbouduniversiteit.
• Door meer aanbod, maar vooral ook een dalend aantal studenten dat hier kwam wonen, nam de spanning op de Nijmeegse markt voor studentenhuisvesting (zowel SSH& als particulier) de laatste jaren wat af, maar geldt niettemin nog steeds als relatief zeer krap.
• Positief is wel dat de woonlasten in Nijmegen beduidend lager zijn dan in andere steden.
• Voor de periode tot 2030 wordt een uitbreidingsbehoefte van 3.200 studenten eenheden verwacht. Bij een lagere instroom van buitenlandse studenten reduceert de uitbreidingsbehoefte tot 2.550 eenheden.

In het studiejaar 2024/2025 volgen zowel aan de Radboud Universiteit als aan de Nijmeegse locaties van de Hogeschool Arnhem/Nijmegen ieder ongeveer 24.000 studenten onderwijs aan de Radboud Universiteit:

• De laatste jaren is het aantal studenten min of meer gelijk gebleven (WO) of gedaald (HBO). De Nijmeegse ontwikkeling lijkt daar bij op die van Nederland als geheel.
• Volgens de ramingen van het Ministerie OCW zal het aantal HBO-studenten de komende jaren nog verder afnemen, en zal het aantal WO-studenten de komende paar jaar min of meer gelijk blijven.
• Eerder (sinds 2000) namen studentenaantallen jarenlang toe. Het aantal HAN-studenten verdrievoudigde tussen 2000 en 2017, de groei was toen veel sterker dan de toename van het hoger beroepsonderwijs in Nederland. Het aantal Radboudstudenten nam met 75% toe tussen 2000 en 2021, min of meer vergelijkbaar met de ontwikkeling van het WO in Nederland.

Figuur: Ontwikkeling studentenaantallen in Nijmegen en Nederland. Bron: DUO.

Buitenlandse studenten vormen in Nijmegen naar verhouding een minder grote factor:

• Vooral in de jaren 2015-2021 volgden steeds meer buitenlandse studenten hier universitair onderwijs. In Nederland is ongeveer een kwart van de universitaire studenten uit het buitenland afkomstig (studiejaar 24/25). In Nijmegen is dat aandeel veel lager: 11% in het studiejaar 24/25 (bron: universiteiten van Nederland.nl).
• In Nijmegen ligt het aandeel buitenlandse studenten al jarenlang op hetzelfde niveau. Het aantal buitenlandse studenten groeide wel, maar dat was min of meer in verhouding met de totale groei van de Radbouduniversiteit. In Nederland als geheel en in de meeste andere studentensteden was wel een stijging van het aandeel buitenlandse studenten te zien (bron: universiteiten van Nederland.nl).

Figuur: Aandeel buitenlandse studenten aan WO, studiejaar 24/25. Bron: universiteiten van Nederland.nl

Lang niet alle studenten die in Nijmegen een opleiding volgen wonen ook in Nijmegen. En omgekeerd zijn er ook studenten die in Nijmegen wonen, maar een HBO- of WO-opleiding elders volgen:

• In totaal woonden er in het studiejaar 2023/2024 meer dan 21.000 HBO- en WO-studenten in Nijmegen. Hoger dan de jaren daarvoor, toen het aantal rond de 20.000 schommelde, maar hier speelt waarschijnlijk een administratief effect.
• De invoering van het nieuwe studiefinancieringsstelsel met een uitwonendenbeurs betekent dat het voor uitwonende studenten weer relevant is zich daadwerkelijk in te schrijven in de woonstad. In alle studentensteden was in 2023 een flinke stijging van het aantal inwoners (in de studentenleeftijd) te zien.

Figuur: Aantallen in Nijmegen wonende studenten. Bron: CBS.

De spanning in studentenhuisvesting neemt af, wel is er nog altijd krapte:

• De SSH& als institutionele verhuurder heeft de laatste jaren veel wooneenheden toegevoegd, met meer nadruk op zelfstandige eenheden. Dat is kwalitatief in lijn met de voorkeuren.
• Analyse van de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting liet over de afgelopen jaren zien dat Nijmegen eigenlijk ruim zit in de kamers met gedeelde voorzieningen en krap in de huisvestingsmogelijkheden met meer zelfstandigheid (eenkamerwoningen, zelfstandig wonen).
• Door meer aanbod, maar vooral ook een dalend aantal studenten dat hier kwam wonen, nam de spanning op de Nijmeegse markt voor studentenhuisvesting (zowel SSH& als particulier) de laatste jaren wat af, maar geldt niettemin nog steeds als relatief zeer krap in de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2024 (hoogste indicatie voor druk). Positief is wel dat de woonlasten in Nijmegen beduidend lager zijn dan in andere steden.
• De particuliere kamerverhuurmarkt staat de laatste jaren in de aandacht, als verdienmodel van kleinere beleggers maar ook als punt van zorg voor de leefbaarheid van sommige wijken. Naar verhouding blijft het aandeel uitwonende studenten in particuliere verhuur sinds 2019 constant.

Figuur: Uitwonende studenten in Nijmegen, % huurders bij SSH& en particuliere verhuur; bron: Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2024.

Een blik in de toekomst:

• In de komende jaren wordt een groeiende vraag naar studentenhuisvesting verwacht door de herinvoering van de basisbeurs met een ruimere uitkering voor uitwonenden.
• Voor de periode tot 2030 becijfert het Woningbehoefteonderzoek van Companen (2023) de uitbreidingsbehoefte aan eenheden voor studenten op 3.200 stuks. Dit betreft zowel het grotendeels inlopen van een bestaand tekort als een verwachte groei in de komende jaren. Bij een lagere instroom van buitenlandse studenten reduceert de uitbreidingsbehoefte tot 2.550 eenheden.