Cultuur en Cultureel Erfgoed

• In 2023 bezoekt 69% van de Nijmegenaren 1 of meer van de gesubsidieerde podia in Nijmegen (versus 70% in 2019). LUX heeft het grootste bereik, dat wel wat afnam (44%), gevolgd door Doornroosje (35%) en de Stadsschouwburg (34%).
• Na de coronapandemie zien we een sterke groei van het bezoek aan podiumvoorstellingen. In 2024 werden in Nijmegen 551.400 bezoeken aan podiumvoorstellingen gebracht, versus 430.900 in 2019. Voor de Stadsschouwburg, De Vereeniging, Doornroosje en Openluchttheater de Goffert bracht 2024 recordaantallen bezoekers.
• Ook het filmbezoek in LUX nam na de coronaperiode toe. Wel is het aantal bezoeken in 2024 (219.000) lager dan in recordjaar 2019 (252.900).
• In 2023 bezoekt 20% van de Nijmegenaren maandelijks of wekelijks de bibliotheek en 15% doet dat minder dan 1 keer per maand. In 2019 werden exact dezelfde percentages gemeten.
• In 2024 zijn ruim 39.000 Nijmegenaren lid van de bibliotheek: bijna 23.000 jonger dan 18 jaar en ruim 16.000 volwassenen. Bij de leden onder de 18 jaar nam ook het aantal uitleningen toe, bij de volwassen leden nam dit af.
• Museum De Bastei trekt jaarlijks tussen de 50.000 en 55.000 bezoekers (2019, 2023 en 2024).
• In de afgelopen jaren is het aantal cursisten bij De Lindenberg flink gestegen, van 3.461 in 2022 naar een recordaantal van 5.147 in 2024.

Het totaal aantal bezoeken aan de gesubsidieerde podia in Nijmegen is na de coronapandemie flink gestegen tot een recordaantal van 770.500 in 2024. In 2019, het jaar voor de coronapandemie, lag dat aantal op 683.800.
Als we het totaal aantal bezoeken aan de gesubsidieerde podia uitsplitsen naar podium- en filmvoorstellingen, zien we het volgende beeld:

• In 2024 werden er 551.400 bezoeken aan podiumvoorstellingen in Nijmegen gebracht, versus 430.900 in 2019. Het aantal podiumvoorstellingen steeg van 1.129 in 2019 naar 1.283 in 2024.  
• In 2024 waren er 219.000 filmbezoeken in LUX, versus 252.900 in recordjaar 2019. Het aantal filmvoorstellingen nam toe van 12.139 in 2019 naar 12.427 in 2024.

Figuur: Aantal voorstellingenbezoeken in gesubsidieerde podia. Bron: gegevens van podia.

Hoe ziet het herstel na de coronapandemie er voor de verschillende podia uit?

• In 2024 bezocht een recordaantal bezoekers de Stadsschouwburg (119.100 bezoeken) en De Vereeniging (92.700 bezoeken) onder meer door een hoge gemiddelde zaalbezetting.
• Ook voor Doornroojse was 2024 een recordjaar (204.000 bezoeken) met een hoge gemiddelde zaalbezetting. Doornroosje verzorgt ook de programmering voor Merleyn, Openluchtheater de Goffert en festivals op buitenlocaties. Het totaalaantal bezoeken voor alle activiteiten, waar Doornroosje bij betrokken was, lag in 2024 op 426.500 (versus 358.300 in 2019).
• 2024 was ook een recordjaar voor Openluchttheater de Goffert (61.100 bezoeken) met meer voorstellingen dan in 2022 en 2023.
• Bij de Lindenberg was het aantal bezoeken in 2024 hoger dan in de voorgaande 10 jaar (42.400). Dit heeft te maken met gegroeide aantal voorstellingen. Daarnaast trok het Podium aan de Waal in de zomer van 2024 7.500 bezoekers (versus 4.200 in 2023).
• Ook het filmbezoek in LUX nam na de coronaperiode toe. Wel is het aantal bezoeken in 2024 (219.000) lager dan in recordjaar 2019 (252.900). Bij activiteiten anders dan film in LUX (podium, debat, educatief) werden 30.200 bezoeken geteld. In vergelijking met 2023 waren er minder voorstellingen en debatten en meer educatieve activiteiten (onder meer schoolbezoeken).

Figuur: Aantal voorstellingenbezoeken aan gesubsidieerde podia, per podium. Bron: gegevens van podia.

De Burgerpeiling 2023 laat zien dat 69% van de Nijmegenaren 1 of meer gesubsidieerde podia bezoekt. Dat is ongeveer gelijk aan de 70% die in 2019 werd gemeten. LUX heeft het grootste bereik, dat wel wat afnam (44%), gevolgd door Doornroosje (35%) en de Stadsschouwburg (34%).

Figuur: Bereik gesubsidieerde podia onder volwassen Nijmegenaren. Bron: Burgerpeiling, O&S.

• Het bereik van LUX is hoog bij alle leeftijdsklassen tussen 25 en 75 jaar.
• Het bereik van de Stadsschouwburg is het hoogst bij de leeftijdsklassen tussen 35 en 75 jaar.
• Het bereik van De Vereeniging is het hoogst bij de leeftijdsklassen vanaf 50 jaar.
• Het bereik van Doornroosje is het hoogst in de leeftijdsklasse tussen 16 en 35 jaar en loopt met het stijgen van de leeftijd af.
• Het bereik van het Lindenberg Theater verschilt niet sterk per leeftijdsklasse (wat hoger tussen de 25 en 50 jaar).

Voor alle podia geldt dat ze relatief weinig mavo/vmbo/mbo niveau 1-opgeleide Nijmegenaren bereiken. De Stadsschouwburg heeft naar verhouding het hoogste bereik onder die mavo/vmbo/mbo niveau 1-opgeleiden (23% van hen bezoekt de Stadsschouwburg), gevolgd door De Vereeniging (17% van hen bezoekt De Vereeniging).

Voor de coronapandemie was er een forse stijging van het filmbezoek in Nijmegen tot 958.000 bezoeken in 2019. Dit zorgde voor een bovengemiddeld filmbezoek: 5,4 bezoeken per inwoner van Nijmegen versus gemiddeld 4,7 bezoeken per inwoner voor de benchmarksteden. Ook landelijk was 2019 een uitzonderlijk goed bioscoopjaar.
Door de coronapandemie daalde het aantal filmbezoeken naar 409.000 in 2021, waarvan 85.000 in LUX en 324.000 in de overige bioscopen. Daarna zien we een fors herstel van het filmbezoek. In totaal waren er in 2023 923.000 filmbezoeken, waarvan 230.000 in LUX en 693.000 in de overige bioscopen (5,1 bezoeken per inwoner van Nijmegen versus gemiddeld 3,8 bezoeken per inwoner voor de benchmarksteden).
In 2024 volgt een lichte daling van het filmbezoek in LUX, naar 219.000. Voor de overige bioscopen is het cijfer bij de publicatie van de Stads- en Wijkmonitor 2025 nog niet bekend.
Het aantal bioscoopstoelen in Nijmegen is ten opzichte van voor de coronapandemie gedaald van circa 3.500 naar ruim 3.200 (sinds juni 2021 is er één vernieuwde Vue bioscoop in plaats van de twee oude Vue locaties).

Het aandeel Nijmegenaren (16+), dat in Nijmegen filmvoorstellingen bezoekt, is niet sterk veranderd: van 70% in 2019 naar 68% in 2023.

In 2024 zijn ruim 39.000 Nijmegenaren lid van de bibliotheek, van wie er bijna 23.000 jonger dan 18 jaar en ruim 16.000 volwassen zijn. We kunnen het ledenaantal in 2024 niet goed vergelijken met de voorgaande jaren, omdat er een opschoning van de data heeft plaatsgevonden; de niet-actieve leden zijn in 2024 niet meegerekend. Duidelijk is wel dat het aantal leden onder de 18 jaar gestegen is. Bij de leden onder de 18 jaar nam ook het aantal uitleningen (exclusief verlengingen) toe van 538.600 in 2022 naar 557.000 in 2024 (+3%). Bij de volwassen leden nam het aantal uitleningen (exclusief verlengingen) af van 354.00 in 2022 naar 330.300 in 2024 (-7%).

In Nijmegen zijn relatief meer mensen lid van de bibliotheek (23,5% in 2023) dan in Nederland (20,2% in 2023). Voor het aantal uitleningen (exclusief verlengingen) is het verschil groter: 5 per inwoner in Nijmegen in 2023, versus 3,2 per inwoner van Nederland.

In 2024 verliep 16% van alle bibliotheekuitleningen in Nijmegen via de Bibliotheek op school (versus ruim 11% in 2019). Het gaat om een landelijk concept, waarbij bibliotheken samenwerken met basisscholen. Doel is het stimuleren van leesplezier en mediawijsheid (slim informatie kunnen zoeken). De Bibliotheek op school biedt een combinatie van een collectie boeken met voor elke leerling wat wils en een digitaal leerlingportaal waar ze leeservaringen kunnen uitwisselen en toegang hebben tot de hele collectie. Het aantal Nijmeegse scholen, dat hieraan meedoet, is gestegen tot 41 in 2023.
Al jaren is het zo dat circa de helft van alle uitleningen plaatsvindt bij de hoofdvestiging in de binnenstad (Mariënburg). In 2024 geldt dat voor 48% van alle uitleningen. Minder dan een half procent van alle uitleningen (0,3%) vindt bij vestiging De Biezantijn plaats.

Via onze Burgerpeiling hebben we enig zicht op de ontwikkeling van het gebruik van de bibliotheek onder de Nijmegenaren vanaf 16 jaar. In 2023 geeft 20% aan maandelijks of wekelijks gebruik te maken van de bibliotheek en 15% minder vaak. In 2019 werden exact dezelfde percentages gemeten. In 2015 was het aantal frequente gebruikers wat lager (17%).
Het percentage volwassen dat gebruikmaakt van de bibliotheek is groter dan het percentage volwassenen dat lid is van de bibliotheek. Daarbij moet bedacht worden dat in de bibliotheek allerlei activiteiten plaatsvinden (onder meer activiteiten gericht op de bestrijding van laaggeletterdheid, activiteiten gericht op de ontwikkeling van digitale vaardigheden en diverse activiteiten op maatschappelijk en cultureel vlak). Registratiecijfers van de bibliotheek laten zien dat het totaal aantal bezoeken gestegen is van 567.700 in 2022 naar 782.300 in 2024 (versus 623.600 in 2019, het jaar voor de coronapandemie).

In de tien jaar voor de coronapandemie trok het Valkhof Museum gemiddeld 87.000 bezoekers. Na de coronapandemie ging de vestiging aan het Kelfkensbos dicht voor een grote verbouwing. Eind februari 2023 is de vervangende locatie van het museum op het Keizer Karelplein opengegaan, aanvankelijk met beperkte openingstijden. Deze tijdelijke locatie heeft in 2024 beduidend meer bezoekers getrokken (bijna 37.000) dan in 2023 (bijna 16.000).
De Burgerpeilingmeting in 2019 liet dat het bereik van het Valkhof Museum onder Nijmegenaren (16+) het hoogst is onder de 65-74-jarigen, gevolgd door de 75-plussers en de 50-64-jarigen.

In mei 2018 is museum De Bastei, centrum voor natuur en cultuurhistorie, geopend. In 2023 trok dit museum bijna 55.000 bezoekers en in 2024 ruim 52.000. Dat laatste cijfer ligt in de buurt van het bezoekersaantal in 2019, het jaar voor de coronapandemie.
De voormalige musea, die nu in De Bastei zijn ondergebracht (de Stratemakerstoren en het Natuurmuseum), trokken de laatste periode van hun bestaan jaarlijks gezamenlijk tussen de 20.000 en 25.000 bezoekers.

Een van de activiteiten van De Lindenberg is het verzorgen van cursussen op het gebied van muziek, dans, theater, beeldende en technologische kunst en schrijven. In de afgelopen jaren is het cursisten flink gestegen, van 3.461 in 2022 naar een recordaantal van 5.147 in 2024 (+49%).  Zowel het aantal jeugdige als het aantal volwassen cursisten nam toe. Van de 5.147 cursisten zijn er 1.865 jonger dan 18 jaar.
Verder bereikt De Lindenberg veel scholen en leerlingen en veel Nijmegenaren via wijkgerichte activiteiten. Zo hebben de nieuwe activiteiten in de nevenlocatie Aldenhof in 2024 ruim 2.400 deelnemers getrokken.